Yeri ve zamanı belli olmayan ancak bilimsel verilerle “tahmin” edilebilen depreme nerede ve ne zaman yakalanacağımız bilinmiyor. Depreme kendimizi manevi olarak hazırlamamız güç ancak maddi açıdan güvence altına almamız burada kilit önem arz ediyor.
Depremden kaynaklı hasarları ve maddi kayıpları teminat altına almanın en etkili yolu DASK yani zorunlu deprem sigortasıdır. DASK'ın kapsamını, teminat dışı kalan hallerini ve kısaca DASK çatısı altında merak edilen pek çok sorunun yanıtına buradan ulaşabilirsiniz.
Bu yazımızda ise işin tazminat hesaplama boyutuna değindik ve DASK hasar ödemeleri, DASK hasar tazminatı hesaplama gibi konulara dair bilgiler derledik.
DASK Hasar Ödemeleri
DASK her yıl inşaat maliyetindeki artışlara bağlı olarak hasar durumunda ödeme yapmak için bir teminat tutarı belirler. Bu düzenleme “Bina İnşaat Maliyet Bedelleri Cetveli” dikkate alınarak belirlenir ve azami teminat tutarı kararlaştırılır. Binaların Metrekare Normal İnşaat Maliyet Bedellerini Gösterir Cetvel şunları kapsar;
- Fabrika ve imalathane binaları
- Fabrika ve imalathane binası, sosyal binaları
- Otel binaları
- Sinema ve tiyatro binaları
- Hastane ve klinik binaları
- Banka ve sigorta binaları
- İdare binaları
- Benzin istasyonu, yıkama ve yağlama binaları
- Yeraltı garajları
- Müstakil garajlar
- Çok katlı garajlar
- Yurt binaları
- Okul binaları
- Yüzme havuzları
- Banyo ve hamamlar
- Soğuk hava depoları
- Kurutma yerleri
- Silolar
- Transformatör binaları
- Diğer ticarethane ve iş yerleri
- Mesken binaları
- Özellik arz eden binalar
Buradaki fiyatlandırma; lüks inşaat, 1. Sınıf inşaat, 2. Sınıf inşaat, 3. Sınıf inşaat ve basit inşaat kategorilerinde belirlenir.
DASK hasar ödemeleri; yapının mevcut durumuna, bulunduğu il ve ilçeye, konutun metrekaresine ve binanın yaşına bağlı olarak hesaplanır. DASK tazminat hesaplaması nasıl yapılır sorusunun yanıtını şu şekilde vermek mümkündür: konutun metrekare bedeli ve konut metrekaresinin çarpılması sonucu elde edilen tutar esastır. DASK'ın 2024 yılı azami tutardaki teminatı 01.01.2024 tarihi itibariyle güncellenmiş olup inşaat birim metrekare maliyet tutarı 6.556 TL'ye, azami teminat tutarı ise 1 milyon 389 bin 869 TL'ye yükseltilmiştir. Ödenecek tutarın bu rakamlardan fazla olması durumunda geri kalan tutar Konut Sigortası tarafından karşılanır.
Dask Tazminat Hesaplama
Zorunlu deprem sigortası tazminat hesaplaması, binanın piyasa koşullarındaki güncel maliyete göre hesaplanır. Sigorta tazminatı, poliçede tanımlanan bedel dahilindedir daha fazlası ödenmez. Her bir hasarda sigorta bedelinin %2'lik oranı “tenzili muafiyet” olarak uygulanır ve hesaplama bu şekilde yapılır. DASK hasar ihbarı bildirimi yapıldıktan sonra hasar dosyası açılır ve hasar tespit için eksperler atanır. Eksperlerin hazırlayacağı rapora bağlı olarak tazminat tutarı Vakıfbank şubelerinden alınabilir.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan konut metrekare bedelleri aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
| Yapı Türü | Metrekare Bedeli (TL Cinsinden) |
|---|---|
| Betonarme (m² Fiyatı) | 6.320 TL |
| Diğer (m² Fiyatı) | 4.213 TL |
Hesaplamanın nasıl yapılacağına ilişkin detaylar tabloda yer almaktadır.
| Yapı Türü | Betonarme |
|---|---|
| Konut Metrekaresi | 100 m² |
| Metrekare Bedeli (TL Cinsinden) | 6.320 TL |
| Sigorta Bedeli | 632.000 TL |
DASK Tam ve Kısmi Hasar Ödeme Tutarı
Burada esas alınan rizikonun gerçekleştiği yer ve tarihteki benzer yapıların piyasa değeridir. Tam ya da kısmi hasar olmasına bakılmaksızın tamamı sigorta kapsamında yer alır. Rizikonun gerçekleştiği yer ve tarihte, hasar gören binaya benzer yapıların piyasa rayiçlerine göre tutar belirlenir. Buradaki esas DASK'ın belirlediği “Metrekare azami yeniden yapım maliyeti”ni aşmamaktır. Her bir hasar için yukarıda da kısaca değindiğimiz üzere %2 oranında tenzili muafiyet uygulanır. Örneğin 100 metrekare üzerinden şu şekilde bir hesaplama gerçekleştirilebilir.
| Yapı Türü | Betonarme | Diğer |
|---|---|---|
| Metrekare | 100 m² | 100 m² |
| Yeniden Yapım Bedeli (m²) | 3.016 TL | 2.080 TL |
| Sigorta Bedeli | 301.600 TL | 208.000 TL |
| Muafiyet | %2 | %2 |
| Tazminat | 295.568 TL | 203.840 TL |
Zorunlu Deprem Sigortası Tazminat Ödemesi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Deprem sigortası tazminatı ne zaman ödenir?
DASK hasar ihbarının ardından hasar dosyası açılır ve ilgili ekspres konuyla ilgili tespit yapması için atanır. Eksperin hazırlayacağı raporun ardından tazminat tutarı hesaplanır ve en geç 1 ay içerisinde hak sahibine ödenir. Birden fazla hak sahibi olması durumunda her hak sahibi hissesi oranında tazminat ödemesini alır.
Tazminat ödemesi alabilmek için konutun tamamen yıkılmış olması mı gereklidir?
Böyle bir gereklilik yoktur. DASK poliçe kapsamında hem hasar hem de kısmi hasarlar hesaplanır ve tazminat ödemesi binanın yıkılıp yıkılmadığına bakılmaksızın gerçekleştirilir.
Konut hasarının tamamı ödenir mi?
Konutun tamamen yıkılması durumundan poliçede yazan tazminat tutarının tamamı hak sahibine ödenir.
DASK'ta tespit edilen sigorta bedeline yapının arsası da dahil midir?
Zorunlu deprem sigortasında tespit edilen sigorta bedeline arsa dahil edilmez. Sigorta bedeli yalnızca binayı kapsar.
Ortak alanlardaki hasarlar için tazminat ödenir mi?
Depremde eğer zorunlu deprem sigortası olan konut hasar almaz da koridor, çatı ve benzeri gibi ortak alanlarda hasar olursa sigortalının “taşınmazdaki hissesi” baz alınır ve bu oran gözetilerek tazminat ödemesi gerçekleştirilir.
Konut üzerinde ipotek varsa tazminat kime ödenir?
Konut üzerinde ipotek mevcutsa ve ipotek koyan şirket muvafakat ediyorsa tazminat ödemesi direkt olarak hak sahibine yapılır. Ancak tam tersi bir durum mevcutsa yani ipoteği koyan şirket muvafakat etmiyorsa bu durumda firmaya tazminat ödemesi yapılır.
