Gilbert hastalığı, halk arasında çok bilinmeyen ancak kişide de büyük sorunlara yol açmayan kalıtsal bir genetik durumdur. Gilbert sendromunda karaciğer bilirubini işleyemez ve neticesinde sendrom ortaya çıkar. Bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin parçalanması neticesinde üretilen ve bir aksama durumunda Gilbert adı verilen zararsız karaciğer hastalığı gündeme gelir.
Gilbert sendromunda kişi büyük belirtiler ya da rahatsızlıklar duymaz ve hatta çoğu zaman tesadüf eseri hastalık keşfedilir. Kandaki bilirubin seviyesindeki yükseklikten hastalık kendini ele verir.
Büyük bir rahatsızlığa sebep olmayan ve hayati anlamda bir tehdit oluşturmayan Gilbert hastalığı hakkında detaylı bilgiyi yazımızda bulabilirsiniz.
Gilbert Sendromu Nedir?
Karaciğerin bazı maddeleri işleyememesi ve dolayısıyla mekanizmada bir bozukluk oluşması neticesinde Gilbert atalığından söz edilir. Bilirubin adı verilen ve vücutta istenmeyen bu madde gereğinden fazla vücutta birikir ve neticesinde Gilbert oluşur.
Gilbert hastalığının temelinde birtakım genetik faktörlerden söz etmek mümkündür. Ailesinde Gilbert sendromu olan birinin bu hastalığı taşıması olasıdır. Gilbert hastalığının vücutta hayati derecede bir etkisi bulunmaz. Hastalık teşhis edildikten sonra takip edilir ve doktorun tavsiyeleri doğrultusunda hareket edilir.
Gilbert Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Gilbert sendromun hastayı rahatsız edecek düzeyde bir belirtisi olmayabilir hatta çoğu zaman tesadüfen ortaya çıkar. Kandaki bilirubin seviyesinin yüksek olması Gilbert için önemli bir semptomdur.
Yanı sıra cildin sarımsı bir renk alması ve özellikle gözün beyaz kısımlarının da sararması Gilbert şüphesini akla getirir. Gilbert tanısı nasıl konur sorusunun en net cevabı test sonuçlarıdır. Kan testi sonucunda bilirubin değerinin yüksek çıkması Gilbert şüphesini doğurur.
Gilbert Sendromu Neden Olur?
Gilbert sendromu için kalıtsal bir durum demek mümkündür ancak yaşam tarzındaki bazı durumların varlığı da gilbert'e yol açabilir. Gilbert ataklarını tetikleyen etkenlerden bazıları şunlardır;
- Oruç tutmak ya da düşük kalorili diyetler yapmak
- Susuz kalmak
- Kadınlarda adet dönemi
- Aşırı stresli bir hayat yaşamak
- Ağır sporlar yapmak
- Aşırı alkol tüketimi
- Uykusuzluk
- Ameliyat olmak
Gilbert sendromunun açlık ve susuzlukla ilişkisi vardır. Gilbert sendromu oruç tutabilir mi sorusunun yanıtı bu noktada özellikle önemlidir. Gilbert sendromunda uzun süren açlıklar ve susuzluklar önerilmez bu nedenle oruç, Gilbert atağının gelişmesine yol açabilir. Olası bir sağlık sorununu önlemek adına oruç tutmadan önce doktorunuzdan onay almanız daha doğru olacaktır.
Gilbert Sendromuna Bağlı Ataklar Neden Olur?
Gilbert sendromlu kişilerde sarılık atakları görülebilir. Bu ataklar, fiziksel ya da strese bağlı olarak gelişebilir. Genel olarak atakların nedenlerinden birkaçını aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür.
- Vücutta herhangi bir sebepten enfeksiyon varlığı
- Susuz kalmak
- Regl olmak
- Ağır ve yorucu spor egzersizleri yapmak
- Düşük kalorili bir diyet uygulamak ve uzun süre aç kalmak
- Yeterli uykuyu almamak
- Stresli olmak
- Alkol tüketiminin fazla olması
- Operasyon geçirmiş olmak
Gilbert Sendromu Kimlerde Görülür?
Gilbert sendromu için genetik faktörlerden söz etmek mümkündür; ailesinde Gilbert hastası olan birinin bu hastalığı yaşama ihtimali vardır. Gilbert hastalığının erkeklerde görülme oranı da yüksektir. Özellikle ergenlik döneminde ya da 20'li yaşların başlarında ortaya çıkabilir. Genel olarak kalıtsal bir genetik durumun varlığından söz etmek mümkündür.
Gilbert Sendromunda Hangi Komplikasyonlar Olur?
Gilbert sendromunda birtakım komplikasyonlardan söz etmek mümkündür. Özellikle bazı ilaçların etkisi ile komplikasyonlar gelişebilir. Bu ilaçların içerikleri;
- Kanser kemoterapi ilaçları
- HIV tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar
- Gilbert sendromunda safra taşı gelişmesi riski de söz konusu olabilir. Bu nedenle Gilbert hastalığına sahip olan kişilerin düzenli olarak doktor kontrolüne gitmesi önemlidir.
Gilbert Sendromu Tedavisi Bulundu mu?
Gilbert sendromu, tedavi gerektirecek bir hastalık değildir. Kandaki bilirubin seviyelerinde dalgalanma yaşanabilir ki bu da atakların artmasına yol açar. Ara sıra kişide sarılık görülebilir ancak herhangi bir yan etki yapmadan genellikle kendiliğinde geçer.
Gilbert sendromu bazı mesleklerde yasal açıdan önem arz edebilir. Bu nedenle Gilbert sendromu olan kişilerin durumunu önceden bildirmesi önemlidir.
Bunların haricinde düzenli olarak yapılması gereken bir tedavi protokolü yoktur ancak hastalığın takibi ve gidişatından bilgi sahibi olmak adına doktor kontrollerini aksatmamalı ve hekimin önerdiği zaman aralıklarında sağlık kontrollerinizi yaptırmalısınız.
Gilbert Sendromu Ne Yememeli?
Satır aralarında da bahsettiğimiz üzere Gilbert sendromunun sağlıklı bir beslenme rutininin benimsenmesine ihtiyacı vardır. Diğer bir deyişle bazı gıdalardan uzak durmak gerekir. Özellikle konserve yiyecekler Gilbert atağının gelişmesine yol açabilir.
Acı sos ve baharatlı gıdalar da Gilbert atağına neden olabilir. Tüm bunların yanı sıra dondurma, çikolata ve hamur işlerinden de uzak durmakta fayda olacaktır. Gilbert hastalarının susuz kalmaması da bir diğer önemli noktadır. Bu nedenle hastaların yeteri kadar sıvı tüketmesi ve özellikle yaz aylarında susuz kalmamaya özen göstermesi önemlidir.
Önemli Not: Bu içerik yalnızca bilgi amaçlıdır; herhangi bir tavsiye ya da tedavi önermez. Olası sağlık sorunlarını önlemek ve yanlış tedavilerden kaçınmak için en doğru bilgiyi mutlaka doktorunuzdan alınız.
