Glikoz tolerans bozukluğu olarak da adlandırılan insülin direnci, vücudun insüline olması gerektiği gibi cevap vermediği durumdur. Prediyabet veya metabolik sendroma yol açabilir. Eğer tedavi edilmezse tip 2 diyabet, kalp hastalıkları ve damar hastalıkları gibi uzun dönemli komplikasyonlara neden olabilir.
İnsülin direnci teşhisi genellikle 40-60 yaş arasında konulur ancak daha erken ve daha geç yaşlarda da ortaya çıkabilir. Genellikle aşırı kilolu olma, yüksek trigliserit yağ seviyesi ve yüksek tansiyon ile ilişkilendirilir.
İnsülin Direnci Belirtileri Nelerdir?
İnsülin direnci yüksekliği belirtileri kolay anlaşılamayabilir. Enerji düşüklüğü ve yorgunluk hissetmenize neden olabilir. Ancak çoğu kişi yorgunluğun nedenini (uykusuzluk gibi) farklı sebeplere bağladığından hastalık uzun yıllar fark edilmez.
Kronik olarak artan kan şekeri seviyeleri, prediyabet ve metabolik sendrom gibi durumlarla kendini belli etmeye başlar. Aslında insülin direnci ve prediyabet arasında keskin bir ayrım yoktur. İnsülin direncinin fiziksel belirtileri ve uzun dönemli komplikasyonların çoğu üst üste gelir. Metabolik sendrom veya prediyabet işaretleri ve belirtileri arasında şunlar yer alır:
- Sık idrara çıkma
- Aşırı susama
- Uyku hali
- Kasık, koltuk altı veya ensede koyu renkli ve kuru yaralar
- Kilo alma ve bel çevresinin genişlemesi
- Yüksek trigliserit seviyeleri ve düşük HDL
- Karaciğer yağlanması
- Yüksek tansiyon
- Kalp rahatsızlıkları
Yukarıda bahsettiğimiz belirtilere sahipseniz, insülin direnciniz olabilir.. Ancak fark edilebilir bir etki yaşamamanız olasıdır. Yine de bunlar diyabet riskini gösteren önemli uyarılardır. Bu nedenle yukarıdaki belirtilerin ortaya çıkması durumunda "Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları" uzmanına başvurmanız gerekir.
Endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları uzmanı; diyabet, obezite, metabolik sendrom gibi hastalıklarla ilgilenir. Glisemik indeks değerleri ve yağ asit oranlarına göre size diyet tavsiyesinde bulunabilir. Böylelikle hastalığı daha kolay kontrol altına alabilirsiniz.
İnsülin Direnci Neden Oluşur?
İnsülin hastalığı bir dizi risk faktörüyle ilişkilidir ancak tam nedeni bilinmemektedir. Kalıtsal eğilim, ilerleyen yaş, aşırı kilolu olma, yüksek tansiyon ve düzenli fiziksel aktivitede bulunmama da insülin direncine neden olabilir. Diğer faktörler arasında yüksek kolesterol seviyesi, kardiyovasküler hastalıklar, polikistik over sendromu (PCOS) ve hamilelik diyabeti geçmişi yer alır.
Uzman Doktor Nevzat Unutmaz insülin direncine neden olan asıl faktörün kilo olduğuna dikkat çekiyor: "İnsülin direnci gerçek anlamda anlaşılmadığını düşünüyorum. Kilo aldıkça vücuttaki insülin seviyesi otomatik olarak artar. Sağlıklı bir diyetle insülin seviyesi aşağıya çekilebilir. Yani vücutta insülin seviyesi arttığında hemen şeker hastası olduğumuz anlamına gelmiyor. "
İnsülin ve Kan Şekeri Arasındaki İlişki
İnsülin, yemek yedikten birkaç dakika sonra pankreas tarafından salgılanan bir hormondur. Normalde bu hormon, vücudumuzda enerji için kullanılacak olan glikozun depolamasına yardımcı olur. İnsülin, GLUT4 proteinini aktifleştirerek ve şekerin karaciğere, kaslara ve yağ hücrelerine girmesine izin vererek glikozu bağlayarak çalışır.
Eğer insülin direnciniz varsa pankreas yeterli insülini salgılasa da vücudunuz hormona karşı yeterli tepkiyi vermez. Sonuç olarak daha az enerjiye sahip olursunuz ve kandaki glikoz seviyesi artabilir.
Genellikle bu hastalık olduğu zaman pankreas kan şekeri seviyelerini düzenlemek için daha fazla insülin salgılamaya başlar. Zaman içerisinde bu durum kanda çok fazla insülin birikmesine yani hiperinsülinemiye neden olur. Hiperinsülinemi durumunda kandaki glikoz düşürülemez ve vücutta depolanan enerjinin kullanımını zorlaşır.
İnsülin Direnci Testi
İnsülin direnci teşhisi; tıbbi geçmiş, genel sağlık durumu, muayene, risk faktörleri ve insülin direnci hesaplama tanı testleri ele alınarak konur. İnsülin direnci hesabı için gerekli olan testler şunlardır:
Açlık kan şekeri testi: İnsülin normal değeri 100 mg/dl'dir. Eğer insülin direnci değeri 100 mg/dl'den yüksekse prediyabet tanısı konabilir. Eğer 126 mg/dl ulaşırsa, bu durumda diyabet tanısı alabilirsiniz. Açlık kan şekeri testi yıllık checkup kontrollerinde ve diyabet semptomları veya risk faktörleri varsa yılın farklı zamanlarında da yapılabilir.
Oral glikoz tolerans testi: Bu test yapılırken testten önce 12 saat boyunca bir şey yemekten ve içmekten kaçınmalısınız. Kan şekeriniz test edildikten sonra şekerli sıvı içip birkaç saat sonra kan şekeriniz tekrar test edilir. Genellikle üç saat sonra 140 mg/dl ve üzerindeki kan şekeri, prediyabet veya şeker hastalığı anlamına gelebilir.
Hemoglobin A1C testi: Bu test ortalama glikoz seviyenizi ölçer. Yüzde 4 ile 5,6 arası normal seviyedir. Yüzde 5,7 ila 6,4 arası prediyabet ve yüzde 6,5 ve üzeri değerler diyabet olarak kabul edilir. Bu aralıklar insülin direnci tanısı için yeterli değildir.. Hemoglobin A1C testi kişide risk faktörleri ve semptomları varsa tanı konulmasına yardımcı olabilir.
Glikoz seviyelerini ölçen kan testleri de genel klinik tespitlere katkıda bulunur. Ancak bu seviyeler, tanının onaylanması veya elenmesi için kullanılamaz. Ayrıca bu değerlerin insülin direnci olsa bile normal olma olasılığı vardır.
İnsülin Direnci Tedavisi Nasıl Yapılmalıdır?
İnsülin direnci ve prediyabet, şeker hastalığının öncüsü olarak kabul edilir. Eğer insülin direnci teşhisiniz varsa, durumunuzun kötüleşmemesi için önemler alabilirsiniz.
İnsülin Direnci Kırmak için Yaşam Tarzı Değişikliği
İnsülin direnci kırmak için yapılması gerekenler; kilo vermek, egzersiz yapmak ve sağlıklı beslenmektir.
- Kilo verme: Sağlıklı kiloyu korumak hastalığın etkilerini ve ilerlemesini azaltmanın yöntemlerinden biridir. Kilo vermek insülin direnci varsa zorlayıcı olabilir.
- Egzersiz: Düzenli egzersiz vücudun metabolizmasına yardımcı olarak insülin direnci gibi metabolik değişimleri engelleyebilir.
- Beslenme: Birçok uzman, hastalığı kontrol altında tutmak için kişinin vücut sağlığına göre diyet programı oluşturur. Doktorlar diyet programında; sağlıklı yağları, meyveleri, sebzeleri, kuru yemişleri, tam tahılları ve yağsız et tüketimini önermektedir.
İnsülin Direnci İlacı
Tip 2 diyabet tedavisinde kullanılan ilaçlar insülin direnci için de kullanılabilir. Doktorunuzun tavsiye ettiği ilaçlar düzenli kullanıldığında insülin ve kan şekeri seviyeleri dengede kalır. Kullanılan ilaçları desteklemek için sağlıklı beslenme ve egzersiz de şarttır.
Bazı durumlarda insülin direnci tedavisi ile birlikte yüksek tansiyon, kalp hastalığı veya yüksek kolesterol tedavisine de ihtiyacınız olabilir. Tip 2 diyabet tedavisinde kullanılan ilaçlar, insülin hastalığını ve diğer oluşabilecek komplikasyonları önlemek için kullanılabilir.
Tüm ilaçların yan etkisi olduğunu unutmayın. Hastalığın tedavisi boyunca kullanacağınız ilaçların artıları ve eksileri hakkında doktorunuzdan detaylı bilgi alabilirsiniz.
İnsülin hastalığı her yaş grubunda görülebilen ve birçok komplikasyona zemin hazırlayan bir hastalıktır. Aynı zamanda şeker hastalığının erken habercisidir. Yaşam tarzında ve beslenme düzeninde değişiklikler yaparak insülin direnci düşürmeyi başarabilirsiniz. İnsülin direncinin şeker hastalığına dönüşmesini beklemeden risklere karşı tedbirinizi almanızı tavsiye ediyoruz.
İnsülin Direnci Kaç Olmalı?
Kanda insülin değerinin normalin dışında seyretmesi, pek çok sağlık sorunu da beraberinde getirir. Kandaki insülin yüksekliğine bağlı olarak gelişen bu sorunlar, kişinin hayat kalitesini düşürür. İnsülin salınımının hangi değerlerde olması gerektiği merak konusudur.
Sağlıklı bir insanın normal şartlarda insülin direnci 100 mg/dl şeklinde olmalıdır. Bu değerlerin üzerinde olanlar için insülin direnci söz konusu olabilir. Yanı sıra insülin direnci HOMA-IR değeri ile hesaplandığında çıkan sonuç 2,5 ve altında bir değer olmalıdır.
İnsülin Direnci Nasıl Kırılır?
İnsülin duyarlılığı ya da şeker direnci oldukça tehlikeli durumlara yol açabilen “kritik” hastalıklardan biridir. Bu direnci kırmanın tek yolu sağlıklı beslenme ve yeterli egzersizdir. İnsülin direnci beslenme ile direkt etkileşim halindedir. Tüketilen gıdalar ne kadar temiz içerikli ve sağlıklı olursa direncin kırılımı da bir o kadar hızlanacaktır.
Bu noktada doğru bir beslenme rutininin benimsenmesi şarttır. Yanı sıra kişide fazla kilo varsa kilolarından kurtulmalı ve egzersizi yeterli miktarda hayatına katmalıdır. İnsülin değerinin normal düzeylere gelmesi için beslenme kritik önem taşır; bu noktada bir beslenme uzmanından destek almak çok daha profesyonel bir ilerleyiş olacaktır.
İnsülin Direnci Geçer mi?
İnsülin hormonunu kontrol altına almak mümkündür yani insülin direnci teşhisi konan bir kişi ömür boyu bu hastalıkla mücadele etmek zorunda değildir. Doktor gözetiminde verilen insülin direnci ilaçları, sağlıklı beslenme ve egzersiz ile insülin değerleri normal seviyeye çekilebilir.
Kalorisi düşük fakat posa içeriği yüksek olan gıdaların tüketilmesi ve rutine egzersizin eklemesi ile insulin direnci kontrol altına alınabilir.
İnsülin Direncini Ne Düşürür?
İnsülin fazlalığının hayatımıza etkileri kaçınılmaz; yorgunluk, titreme, uyku hali derken hayat kalitemizi bir hayli düşürür. İnsülin direncini kontrol altına almak için bazı beslenme alışkanlıkları edinmek gerekir.
Düşük karbonhidrat diyetleri bunlardan biridir. Yanı sıra her türlü şekerden uzak durmak ve rafine karbonhidratları hayatımızdan çıkarmak çok fayda sağlayacaktır. İnsülin direncini düşürmek için genel olarak pek çok tavsiye verilebilir ancak bu konu oldukça hassas ve “kişiye özel” olduğundan, en doğru bilgi için uzmana danışmak çok daha doğru olacaktır. Kişinin metabolizmasına, yaşına ve benzeri değerlerine bağlı olarak programlanan bir beslenme rutini ancak bir uzman tarafından hazırlanmalıdır.
İnsülin Direnci Kaç Olursa İlaç Kullanılır?
İnsülin direnci için ilaç kullanılıp kullanılmaması tamamen ilgili hekimin yapacağı tetkiklerin ardından belirlenir. Bu nedenle direnç seviyesi kaç olursa ilaç kullanılması gerektiği bilgisini doğrudan hekimden almak çok daha doğru olacaktır.
Tamamlayıcı Sağlık'dan Tavsiyeler..
İnsülin direnci kontrol altına alınmadığında farklı hastalıklara da yol açabileceğinden maliyetli tedavi masrafları ile karşı karşıya kalabilirsiniz.
Şeker hastası adayı birinin iyi bir bakıma ve uzman bir doktora ihtiyacı vardır. Alanında uzmanlaşmış bir doktora sahip olmak, hayat standardını düşürmemek ve olası komplikasyonları önlemek için önemli bir faktördür.
Bu tip kronik hastalıkları güvence altına alan “Sağlığınız Bizde Tamamlayıcı Sağlık Sigortası” yaptırarak; yatarak tedavilerinizi ve ayakta tedavilerinizi güvence altına alabilirsiniz. Böylelikle hastalığınızın maddi sorumluluğunu üzerinizden atabilir, stresten uzak kalarak sağlığınıza daha özen gösterebilirsiniz.
0(216) 368 45 45 numaralı telefonu arayarak sağlık sigortası uzmanımızla konuşabilir veya tamamlayıcı sağlık sigortası teklifi alabilirsiniz.
Sağlıkla kalın.
