Geçmişten günümüze varlığını halen sürdürmeye devam eden salgın hastalıklardan biri tüberküloz yani halk arasında bilinen adıyla veremdir. Verem hastalığına “Mycobacterium tuberculosis” adı verilen bir bakterinin neden olduğu bilinir. Bakterinin bir insandan başka insana taşınması için yalnızca solunum yeterlidir; ortamda bulunan bakterinin solunması, hastalığın bir diğer kişiye kolayca geçmesine neden olur.
Zatürre Nedir? başlıklı yazımız da ilginizi çekebilir.
Bu kadar çabuk yayılan bir bakterinin nasıl covid 19 gibi bir pandemiye dönüşmediğini şu şekilde açıklayalım. Evet, bakteri solunum yoluyla geçiyor ancak bir yabancıdan bunu almak güç; verem daha çok aynı evin içinde yaşayan kişiler tarafından taşınıyor. Diğer bir deyişle sokakta verem bakterisi taşıyan birinden mikrop almamız elbette olası ancak daha çok bir fiil aynı ortamın solunmasıyla daha hızlı kapılıyor demek mümkündür. Bu yazımızda verem hastalığına dair pek çok başlığı mercek altına alacağız.
Verem Hastalığı Nedir?
Mycobacterium tberculosis adı verilen bir bakterinin, solunum yollarından vücuda girmesi neticesinde oluşan ve akciğerlerde iltihap ile karakterize olan bir tüberküloz hastalığıdır. Verem mikrobu her ne kadar ölümcül sonuçlar doğurabilse de doğru, düzenli ve etkin bir tedavi ile akciğer vereminin tamamen iyileşmesi mümkündür.
Verem Belirtileri Nelerdir?
Verem sinsi ilerleyen, belirtisi olmayan ve birden bire ortaya çıkan bir hastalık değildir. Tam aksine çok ciddi klinik tablolarla kendini belli eder. Verem bakterisi taşıyan bir kişinin tipik olarak belirtilerinden birkaçı aşağıdaki gibidir:
- 15 günden fazla süren şiddetli öksürük
- Ağızdan kan gelircesine yaşanan öksürük nöbetleri
- Gece terlemeleri, aşırı terleme
- Şiddetli ve dinmeyen göğüs ağrıları
- Hızlı bir şekilde kilo verme ve beraberinde iştahsız olma hali
- Sürekli yorgun ve bitkin hissetme
- Hastalığın ileriki aşamalarında kanlı balgam oluşması
- Nefes alırken oluşan ağrı
- Öksürük sırasında hissedilen ağrı
- Yüksek ateş ve titreme nöbetleri
Kronik Yorgunluk Sendromu hakkındaki yazımız da ilginizi çekebilir.
Verem Nasıl Bulaşır?
Bir akciğer hastalığı olan verem, solunum yoluyla bir kişiden diğerine bulaşır. Hasta kişilerin hapşırması, ağzını kapatmadan öksürmesi ve hatta yakın temas konuşmasıyla bakteri taşınabilir. Özellikle uzun süre aynı ortamda bulunulması, yakın çalışma gerektiren işler, bakteri taşıyan aile bireylerinin bir arada bulunması gibi erkenler hastalığın hızlı bir şekilde bulaşmasına yol açar. Sanılanın aksine kaşık, bardak, çatal ya da çarşaf, yorgan, yastık gibi eşyaları aracılığı ile verem mikrobu bulaşmaz. Bu bakteri yalnızca damlacık yoluyla bulaşır; kişi öksürdüğünde havaya yayılan gözle görülmeyen damlacıkların başka bir kişi tarafından solunmasıyla hastalık yayılır.
Verem Teşhisi Nasıl Konur?
Hastaya tüberküloz teşhisi koyabilmek için semptomları gözlemlemek ve tetkikler yapmak gerekir. Özellikle kanlı öksürük ve kanlı balgam ciddi bir verem belirtisidir. Hastanın şikâyetleri baz alınarak çekilen akciğer filmi, semptomlarla örtüşüyorsa kişiye verem teşhisi konabilir. Yanı sıra balgamın mikroskobik incelemesinin ardından da tüberküloz bakterisi teşhis edilebilir. Hastadan alınan kanlı balgam örneği laboratuvar ortamında incelenir ve ardından eğer bir bakteri gözlemleniyorsa kişiye verem teşhisi konur.
Özellikle sigara kullanımı ya da soğuk algınlığı gibi nedenler kişide veremi düşündürtmeyebilir ancak en ufak bir belirtide ilgili hekime danışmak çok daha faydalı olacaktır. Veremin tüm toplumu tehdit eden bir hastalık olduğu unutulmamalıdır bu nedenle olası riskleri önlemek adına mutlaka hekim kontrolünde olmak gerekir.
Tüberküloz Testi Nedir?
PPD testi olarak bilinen test türü, kişide verem yani tüberküloz mikrobunun olup olmadığını ortaya çıkaran bir testtir. PPD testi bir diğer adıyla cilt testi, cilt altına minimum seviyede tüberküloz proteini enjekte edilerek yapılır.
Enjekte edilen bölgede eğer sert bir yumru ya da şişlik gözlemlenirse, bu durum kişinin verem mikrobu taşıdığına işaret eder. Yalnızca bir kızarıklık varsa ve herhangi bir yumru gözlenmiyorsa bu durumda tüberküloz mikrobu varlığı söz konusu değildir ve değerler normal olarak düşünülür.
Tüberküloz Akciğer Filminde Çıkar mı?
Tüberküloz akciğer grafisinde çıkar mı sorusunun yanıtı ile devam edelim. Akciğer grafisi hastalığın niteliği konusunda yardımcı bir tetkiktir. Ancak radyolojik görüntüler direkt olarak tanı niteliğinde olmayabilir bunun için ekstra testler gerekecektir.
Tüberküloz teşhisi için yapılan testler, ciddi bulgular elde edilmesine olanak sağlar. Yanı sıra akciğer röntgeni de akciğer tüberkülozunun varlığına ciddi anlamda ışık tutar ve güvenli sonuçlar elde edilmesini sağlar.
Verem Öldürür mü?
Verem hastaları ne kadar yaşar sorusunun yanıtı ile başlayalım. Bu noktada hastanın ne kadar yaşayacağı, teşhisin ve beraberinde tedavinin ne kadar erken başladığı ile doğru orantılıdır. Zamanında müdahale edilmeyen verem bakterisi, tedavi edilmezse yayılır ve ne yazık ki kişi hayatını kaybedebilir. Diğer bir deyişle zamanında ve etkili olan müdahale yapılmadığı takdirde verem öldürücü boyutlara ulaşabilir.
Verem Tedavisi Nasıldır?
Verem hastalığının tedavisi ilgili hekim tarafından, kişinin klinik tablosuna uygun bir tedavi protokolü aracılığı ile yapılır. Yapılan tedavi kişinin yaşına, mevcut hastalıklarına ve hastalığın ilerlemesine bağlı olarak değişecektir.
Tüberküloz tedavisi için geliştirilen ilaçlar ve tedavi protokolüyle hastanın iyileşmesi sağlanır. Bu noktada hastalık öyküsü oldukça önemlidir, bu öyküye bağlı olarak tedavi süresi değişir. Erken teşhis hayat kurtarır sözü her hastalıkta olduğu gibi veremde de geçerlidir.
Verem tedavisinin işe yaraması için erken teşhis edilmesi ve verem çeşitlerine bağlı olarak etkin bir tedavi protokolünün izlenmesi çok önemlidir. Verem, tedavi edilmezse vücudu ele geçiren bir akciğer hastalığıdır bu nedenle verem emaresi gösteren en ufak bir bulgunuz varsa hızlı bir şekilde hekim kontrolüne gitmeniz oldukça önemlidir. Unutmayın ki verem halk sağlığını tehdit eden bulaşıcı bir hastalıktır bu nedenle gerek kendi sağlığımız gerek toplum refahı için belirtileri gözden gelmemeli ve mutlaka ilgili hekime bilgi vermeliyiz.
İlaca Dirençli Verem Hastalığı Nedir?
Tüberküloz hastalığında tedavinin etkili ve zamanında yapılması hayati önem taşır. Müdahale yetersizse, yanlış ilaç kullanımı söz konusuysa, eksik tedavi protokolü uygulandıysa tüberküloz mikrobu ilaca dirençli hale gelir.
Mikrobun ilaca dirençli hale geldiğinde büyük bir savaş verir ve öyle bir raddeye gelinir ki ilaçlar mikropları öldürmek için yeterli olmaz. İşte bu durumda ilaca dirençli verem hastalığı ya da dirençli tüberküloz denilen bir durum ortaya çıkar.
Vereme Ne İyi Gelir?
Halk arasında balın, tereyağının, dövülmüş çekirdekli üzümün vereme iyi geldiğine dair bir hurafe vardır ancak bunlar gerçeği yansıtmaz. Verem tedavisi yalnızca bilim ışığında gerçekleştirilir; uzman bir hekim tarafından reçete edilen ilaçlar ve uygulanan tedavi protokolleri ile verem hastalığı iyileşebilir.
Verem belirtileri varsa ve verem mikrobu belirtileri tespit edildiyse, akciğer veremi tüberküloz tedavisi yalnızca hekimler tarafından gerçekleştirilmelidir ve halk arasında dolaşan hurafelerden mümkün olduğunca uzak durmak gerekir.
Veremden Korunmanın Yolları Nelerdir?
Verem hastalığı zamanında teşhis edilmez ve etkili bir tedavi uygulanmasa hayati risk oluşturur. Bu nedenle verem konusunda daima bilinçli olmak gerekir. Hastalığı önlemenin en etkili yollarından biri “bilinç”tir. Hastalığın ciddiyetine varmak, kendi sağlığımız kadar toplum sağlığını korumak için çabalamak verem bakterisiyle karşılaşmamak adına alacağımız önlemlerden biridir. Veremden korunmanın yollarını birkaç madde ile inceleyelim.
- Tüberkülozlu hastaların etkin bir şekilde tedavi edilmesi ve en ufak bir verem bulgusunda dahi ilgili hekime bilgi verilmesi
- Koruyucu ilaç tedavisi
- Özellikle çocuk yaş grubundaki bireyler için hekimin önereceği aşının yapılması
- Veremin bulaşmasını önlemek adına toplum farkındalığının arttırılması ve halkın vereme dair bilinçlendirilmesi.
- Tüberküloz bakterisi taşıyan ve verem teşhisi konan hastanın kendini izole etmesi, cerrahi maske kullanması ve öksürük veya hapşırma sırasında ağzını kapatması.
- Ortamların düzenli olarak havalandırılması ve temiz hava sirkülasyonunun sağlanması
Verem hastalığından korunmanın onlarca yolu var ancak tüm önlemlerin alınmasına rağmen verem bakterisi bir şekilde bulaşabilir; tıpkı maske-hijyen-mesafe 3'lüsünü hayat felsefesi haline getiren insanların bile virüse yakalanma olasılığının olması gibi. Bu durumda yukarıda sözünü ettiğimiz tedavi protokolü uygulanır peki ya işin maddi boyutu? İşte bu noktada tamamlayıcı sağlık sigortası ve özel sağlık sigortası devreye girer.
Tamamlayıcı sağlık sigortası ile ayakta ve yatarak yapılan pek çok tedavinin maddi sorumluluğunu üstlenir. Bu sayede bir yandan iyileşmeye çalışırken öte yandan hastane masraflarını düşünmenize gerek kalmaz. Tamamlayıcı sağlık sigortası ile sağlığını güvence altına alabilir ve olası hastalık durumunda işin maddi boyutunu güvence altına alabilirsiniz.
Tüm sigorta şirketlerinin tamamlayıcı sağlık sigortası tekliflerini tek ekranda karşılaştırmak ve size en uygun sigortayı kolayca bulabilmek için bizi arayabilir ve sigorta danışmanlarımızdan destek alabilirsiniz.
Verem Aşısını Tamamlayıcı Sağlık Sigortası Karşılar mı?
Tamamlayıcı sağlık sigortasında ilaç ve aşı teminatı bulunmaz bu nedenle hiçbir aşı, tamamlayıcı sağlık sigortası kapsamında yer almaz. Verem Savaş Dispanseri, Aile Sağlığı Merkezleri ve hastanelerde verem aşısını (BCG) ücretsiz olarak yaptırabilirsiniz.
Önemli Not: Bu içerik yalnızca bilgi amaçlıdır; herhangi bir tavsiye ya da tedavi önermez. Olası sağlık sorunlarını önlemek ve yanlış tedavilerden kaçınmak için en doğru bilgiyi mutlaka doktorunuzdan alınız.
