Stres hayatımızın her anında artık yanımızda. Belki de onunla mücadele ederken stresin vücudumuza neler yapabileceğini bilerek önlemler de almak doğru bir karar olacaktır. Stres akut veya kronik bir sorun olarak vücutta da benzer şekilde ya kısa süreli sorunlara yol açmaktadır, ya da uzun vadeli problemleri ardı sıra getirmektedir. Psikolojik bir sorun cilt sağlığı üzerinde doğrudan hastalıkların tetikçisi olmuştur.
Cildimiz bir bütün olarak ele alındığında vücudumuzun en büyük ve en önemli organlarından biri. Üstelik bizi korumak ve bir bütün halinde tutmak gibi çok önemli görevleri var. Ama biz cildimize yeterli özeni gösteriyor muyuz? Kolayca deforme olabilen ve bir daha asla düzeltilemeyen cilt problemlerinin temelinde cilt bakımına yeterli özeni göstermeme, sağlıksız beslenme ve stres geliyor. Bu etkenler arasında biz fark etmesek bile stres önemli bir rol oynuyor ve strese bağlı cilt hastalıklarının yaşanması kaçınılmaz oluyor. Strese bağlı cilt alerjisi, sıkıntıdan çıkan deri hastalıkları, strese bağlı vücut lekeleri, stresten oluşan hastalıklar derken karşımıza onlarca hastalık çıkıyor. Özetle cilt hastalıkları ve psikoloji arasında kuvvetli bir etkileşimden söz etmek mümkün.
Genellikle günümüz şartlarında okul, iş, aile ve arkadaşlar derken stres olacak çok nedenimiz ama cildimize bakacak az vaktimiz oluyor. Biz de bu yazımızda stresin cildimizi nasıl etkilediğini sizler için konu aldık. Strese bağlı cilt hastalıklarını yakından inceleyelim.
Stres Cilt Sağlığına Nasıl Etki Eder?
Hem fiziksel hem de zihinsel sağlığınız üzerinde büyük etkileri olan stres, genel anlamda bağışıklık sisteminin zayıflamasına, yorgunluğa, halsizliğe ve sinirli bir ruh haline sebebiyet verir. Yoğun stres sonucunda mide problemleri ve sindirim sistemi rahatsızlıkları oluşabilir.
Öncelikle beynimiz yani merkezi sinir sistemimiz stresi algılar. Algılanan bu duruma karşılık beynimizden düşünülmüş bir vücut dili oluşması gibi nörolojik ve hormonal cevaplar verilir. Kortizon ve adrenalin seviyesi değişir, bununla beraber kan şekeri ve tansiyon dengesini kaybedebilir, terleme, ağız kuruması ve bağırsak hareketleri gibi birçok yan etki ortaya çıkar. Belli dönemlerde ya da ilerleyen yaşlarda strese karşı verilen bu tepkileri vücudumuz eskisi gibi dirençli bir şekilde karşılayamaz. İşte böyle durumlarda genellikle ilk ortaya çıkan sorunlar hep ciltte olur.
Strese Bağlı Cilt Hastalıkları
Cilt hastalıkların bir kısmı doğrudan stresle ortaya çıktığı gibi bir kısmı da stresin tetiklemesi sonucu oluşur. Bu gibi cilt hastalıkları, derinin her bölgesini etkileyebilir ve uzun süreli olabilir. Strese bağlı cilt hastalıklarından birkaçı;
- Sedef hastalığı: “Psöriasis” denilen ve halk arasında sedef hastalığı olarak bilinen sorun, strese bağlı oluşan cilt hastalıkları içinde yaygın olarak görülmektedir. Her ırkta, her cins ve yaşta görülebilen bu hastalığa, sedef rengi kabuk tutmasından dolayı sedef hastalığı denilir. Kaşıntı oluşmadan sadece dış görünüşümü etkileyebilecek şekilde görülebileceği gibi tüm yaşamı etkileyebilen ve vücutta yaygın olarak görülen türleri de bulunur. Stres bu hastalıkta çok önemli bir rol oynamakta ve ilaçla müdahale edilen tek bir tedavi yöntemi bulunur.
- Kurdeşen: Halk arasında kurdeşen diye bilinen "Ürtiker", ciltte 1-2 santim çapında kırmızı, kabarık, kaşıntılı ve yer değiştiren döküntülerdir. Kabarıklıklar genellikle; yüzde, kollarda, bacaklarda ve parmaklarda oluşur. Toplumun yaklaşık %20'sinde görülebilen yaygın bir hastalıktır. Bu, alerjik bir hastalık olup, bazen nefes alamamaya kadar gidebilen, insan hayatını tehdit edebilecek boyutta kötü sonuçlar doğurabilir.
- Saçkıran: Toplumda saçkıran olarak bilinen bu rahatsızlık herhangi bir belirti ortaya çıkarmadan, saçlı deri, kaşlar, kirpikler, sakal bölgesinde ve vücut kıllarının lokal olarak başlayan, daha sonra yaygınlaşabilen kıl dökülmesidir.
Strese Bağlı Oluşabilen Diğer Cilt Hastalıkları
Strese bağlı oluşabilen cilt hastalıklarından birkaçını maddeler halinde sıralayalım;
- Alerjik nedenlerden dolayı ortaya çıkan bir hastalık olarak bilinen egzama,
- Derinin melanin pigmentinin kaybolması ile ortaya çıkan, tedavisi de oldukça zor olan bir hastalık olan Vitiligo,
- Trikotillomani denilen kıl çekme hastalığı,
- Tırnak üzerinde çukurcuklar, sararma, tabakalanma, değişik şekil bozuklukları ,
- Verrukalar denilen halkın siğil dediği birçok çeşidi bulunan oluşumlar,
- Hiperidrozis olarak bilinen aşırı terleme,
- Saçlı deride, dilde, vücudun birçok yerinde bazen tarif edilen, yanma, karıncalanma, acıma, uyuşma gibi yakınmalar,
- Vücudun birçok yerinde oluşabilen, tekrarlayan uçuklar,
- Pitiriasis rosea de gibert, halkın madalyon ya da gül hastalığı dediği hastalık,
- Derinin her tarafını tutabilen çok değişik görüntü ve karakterde ortaya çıkan, kaşıntılı deri hastalıklarından biri olan liken dediğimiz hastalık da çoğu kez stres kaynaklıdır.
Cilt Sağlığı İçin Yapmamız Gerekenler
Güzel bir cilt; insanın duygusal, fiziksel ve ruhsal iyiliği ile ortaya çıkan sağlık yansımasıdır. Temelini, piramidin en alt basamağını; hastalığa sahip olmamak oluşturur. Hastalık ya da yaralanma olduğunda, acil ve hızlı tedavi gerektiğinde temel sağlam değilse geri kalan her şey zayıflar.
İyi olma bakımından piramidin ikinci basamağını; duygusal hayatın birçok unsuru ile sağlıklı ve kendine bakmaya yönelik bir hayat biçimi arasındaki denge oluşturur. Hayatınızda tutkuların ve ilgi alanlarının olması, diğer insanlarla güçlü ilişkiler kurarak yalnızlıktan kaçınmak, yakın ilişkiler, düşmanlık ve sinirden uzak, sevgi dolu yaklaşımlar ve yeteneklerinizi iyi kullanmanın verdiği tatmin hissi bu aşamadadır. Kendinize bakmak demek; vücudunuza iyi davranmanız anlamına gelir; egzeriz yapmak, yeteri kadar uyumak ve rahatlamak için zaman ayırmak.
Bir sonraki basamak zihninizi ve vücudunuzu; enerji, gelişim ve yenilenme için gerekli olan gıda takviyeleriyle donatmaktır. Gıda takviyeleri ayrıca zararlı çevre faktörlerinden korunabilmeniz için gereklidir.
Son olarak, piramidin en üst tabakasını sağlıklı beslenme oluşturur. Burada söz ettiğimiz, yenilmesi ve yenilmemesi gerekenlerden oluşan bir liste değil; çok çeşitli yiyeceklerle beslenerek vücudunuzun sesine kulak vermektir. Doğru besinlerle beslenmediğinizde, yeteri kadar su tüketmediğinizde veya yeterli kaloriyi almadığınızda vücudunuz sizi uyaracak ve durumdan haberdar edecektir.
Sağlıkla kalın.
