Gastroenterit olarak da bilinen mide gribi, mevsimsel gripten tamamen farklıdır. Gerçek grip influenza virüsü nedeniyle ortaya çıkar ve solunum yollarını hasta eder. Ancak mide gribi genellikle bağırsak sistemine saldıran ve rahatsızlığa neden olan bir virüsten kaynaklanır. Aynı zamanda bu bakteri, bozulmuş, kirlenmiş yiyecekten, ilaçların yan etkisinden veya başka bir hastalık kaynaklı da olabilir.
Mide Gribi Belirtileri Nelerdir?
Genellikle mide gribi veya viral gastroenterit, kusma ve ishale neden olan oldukça bulaşıcı kısa süreli bir hastalıktır. Mide gribi olduğunuz zaman yaşayabileceğiniz belirtiler şu şekildedir:
- Ateş ve ürperme
- Mide bulantısı ve kusma
- Karın ağrısı ve ishal
- Kaslarda ağrı
- Halsizlik, iştahsızlık
- Kilo verme
Hastalığın nedenine bağlı olarak başka belirtiler de görülebilir. Dışkıda kan görme, 12 saat boyunca idrara çıkamama, aşırı susama, koyu idrar, baş dönmesi ve letarji (uykudan uyanamama hali) varsa hiç vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.
Bebeklerde ve küçük çocuklarda görülen mide gribi belirtileri ise huzursuzluk, gülmeme, oynamama, bezi üç saatten uzun süre ıslatmama, ağlarken gözyaşı gelmemesi ve gözlerin veya bıngıldağın çökmesi sayılabilir. Çocuğunuzda bu belirtiler varsa hiç vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.
Mide Gribi Neden Olur?
Mide gribinin en yaygın nedeni norovirüstür. Bazı durumlarda ise bakteri ve parazitlerde mide gribine neden olabilir. Bakteri genellikle besin zehirlenmesine neden olurken parazitler enfeksiyona neden olur.
Birçok virüs ve bakteri benzer belirtilere neden olsa da norovirüs oldukça bulaşıcıdır ve iyileşmek zordur. Genellikle mide gribi 1 ile 3 gün boyunca sürer. Hatta bazı kişilerde ishal 10 gün bile sürebilir.
Viral gastroenterite neden olan farklı virüsler de vardır. Bunlar:
Norovirüs: Okullarda ve gemi turlarında bulaşan bir virüstür. Norovirüs yiyecek ve içecekten bulaşır ancak gıda zehirlenmesi olarak kabul edilmez. Genellikle kış aylarında görülür. 3 gün boyunca kusma ve ishal devam edebilir.
Rotavirüs: Bebeklerde ve çocuklarda ishale neden olan en yaygın virüstür. Bağışıklık sistemi zayıf olan küçük çocuklarda görülme riski daha yüksektir. Rota virüsü aşısı ile bu hastalığa karşı koruma sağlanabilir.
Astrovirüs: Genellikle kış aylarında görülür ve çocuklara bulaşma riski daha yüksektir. Astrovirüsü vücuduna alan kişiler 4 gün boyunca kendini hasta hissedebilir. Ancak norovirüs ve rotavirüs kadar ağır bir hastalığa neden olmaz.
Adenovirüs: Viral gastroenterit de dahil olmak üzere birçok hastalığa neden olur. Adenovirüs enfeksiyonu 2 yaşından küçük çocuklarda daha yaygın olsa da daha büyük çocuklarda ve yetişkinlerde de görülebilir. Diğer virüslere göre daha uzun süre hasta ederek 1 ila 2 hafta arasında sürebilir. Yaz aylarında daha sık görülür.
Yukarıda bahsettiğimiz virüsler dışkı ile vücuttan çıkar. Tuvalete çıktıktan sonra veya bebeğin bezi değiştirildikten sonra virüs ele bulaşır. Eğer eller iyi yıkanmazsa virüs yiyeceklere ve diğer temas edilen yüzeylere bulaşabilir. Böylelikle hastalık diğer kişilere de geçebilir.
Mide Gribini Önlemenin Yolları
Enfeksiyonun yayılmasının önlemenin yollarından biri hijyeni sağlamaktır. Alkol bazlı el dezenfektanları su ve sabunun olmadığı durumlarda faydalı olsa da virüsleri yok etme konusunda el yıkama kadar başarılı değildir. Virüs, semptomlar başlamadan da yayılabileceği için elleri yıkamak önemlidir.
Aşağıda yazdığımız hijyen kurallarına uyarak mide gribinden korunabilir veya başkalarına geçmesini engelleyebilirsiniz.
- Ellerinizi özellikle bez değiştirdikten sonra, tuvalete gittikten sonra, yemek hazırlamadan önce ve yemekten önce 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkayın.
- Ellerinizi yıkamadıysanız yüzünüze dokunmayın.
- Yiyecekleri veya çatal-bıçağınızı diğer kişilerle paylaşmayın.
- Bezleri veya dışkılı diğer ürünleri dikkatli bir şekilde atın.
- Hasta olan kişilerle temas etmekten kaçının.
- Hastalıktan sonra virüs olabilecek yüzeyleri deterjan ve çamaşır suyuyla temizleyin.
- İshal/kusma geçtikten en az 2 veya 3 gün sonraya kadar diğer insanlara yiyecek hazırlamayın.
- İshal/kusma yaşayan birisinin hazırladığı yiyecekleri tüketmeyin.
- Hastayken evde kalın ve diğer kişilerden uzak durun.
Mide gribine neden olan virüslerin özellikle de kreş, okul veya yaşlı bakım evlerinde hızlı yayıldığını unutmamak önemlidir. Bez takan çocuklara ve yetişkinlere bakanların su ve sabunla ellerini yıkaması gerekir.
Bebekler ve çocuklar bezlerine dokunuyorsa ellerini sıklıkla yıkamak gerekir. Gastroenterite neden olan virüsleri çoğu bir kişi hasta olmadan veya iyileştikten sonra yayılabilir. Bu nedenle kusma veya ishal olmasa da elleri yıkamak ve banyo, bez değiştirme alanlarında hijyeni sağlamak önemlidir.
Mide Gribi Teşhisi Nasıl Konur?
Viral gastroenterit yani mide gribi teşhisi tıbbi geçmişe göre semptomların değerlendirmesinden sonra konur. Genellikle doktorlar viral gastroenterite teşhisi için laboratuvar testi istemez.
Doktorunuz ishal ve kusmanın başka bir nedeni olup olmadığını anlamak için tıbbi geçmişinize bakacaktır. Doktorun tıbbi geçmişinizle ilgili sorabileceği bazı sorular şu şekildedir:
- Belirtiler ne zaman başladı?
- Reçeteli veya reçetesiz kullandığınız ilaçlar var mı?
- Yakın zamanda seyahat ettiniz mi?
- Son birkaç gün içinde beslenme düzeninizde farklılıklar var mı?
- Gün içinde ishal ve kusma sıklığı nedir?
- Evde yaşayan kişilerde de aynı şikayetler var mı?
- Var olan bir hastalığınız var mı?
- Kusma ve ishal dışında sizi sıkıntıya sokan belirtiler var mı?
Doktorunuz yukarıdaki soruların cevabını aldıktan sonra fiziksel muayene de yapabilir. Fiziksel muayene şunları içerebilir:
- Ateş, tansiyon ve nabız ölçümü
- Dijital rektal muayene
- Karın bölgesini ve akciğerleri stetoskopla dinleme
- Susuz kalma işaretlerine bakma
- Ağrı ve hassasiyeti kontrol etmek için karna vurma veya elle muayene
Tahmin edilen tanının mide gribi olması durumunda kan testi veya görüntüleme testi gerekli değildir. Ancak kanlı, mukuslu veya siyah dışkılama durumu, karında şiddetli ağrı ve yüksek ateş varsa doktorunuz kan testi veya ultrason gibi görüntüleme testleri yaptırmanızı isteyebilir. Hatta bazı durumlarda doktorunuz sizden dışkı testi de isteyebilir. Bu testin istenmesinin sebebi hastalığa neden olan başka bir şeyin olup olmadığını kontrol etmek içindir.
Laboratuvar ve görüntüleme tetkiklerinin istenmesinin sebebi aşağıdaki hastalıkların şüphesinden kurtulmak içindir:
- Apandis
- Bakteriyel enfeksiyonlar
- Çölyak
- Diyabet
- Pankreas yetmezliği
- Kısa bağırsak sendromu
- Rotavirüs
- Bağırsak düğümlenmesi
Mide Gribi Nasıl Tedavi Edilir?
Mide gribi için genellikle medikal tedavi gerekmese de bazı kişiler aşırı kusma ve ishal nedeniyle susuzluk yaşayabilir. Bebekler, çocuklar, yaşlılar ve zayıf bağışıklık sistemine sahip olan kişiler mide gribi kaynaklı susuzluk açısından risk grubundadır. Belirtilerin ne kadar kötü olduğuna bağlı olarak birden fazla tedavi gerekebilir.
Ne kadar rahatsız edici olsa da vücut ishal ve kusmayla virüsü veya bakteriyi dışarıya atmaya çalışır. Bu süreci durdurmak için ilaç almak hastalığı daha da kötüleştirebilir. Çocuğunuzun kusması ve ishal olmasıyla ilgili endişe duyuyorsanız en iyi tedavi seçeneği hakkında pediatri uzmanıyla konuşmanız gerekmektedir.
Mide bulantısını ve ishali durduran reçetesiz ilaçlar eczanelerde satılmaktadır. Ancak bu ilaçları doktorunuza danışmadan tüketmeyin. Bilinçsiz tüketilen ilaçlar farklı sağlık problemlerine yol açabileceğini unutmayın.
Mide Gribi Nasıl Geçer?
- Mide gribine neden olan virüslerle mücadele ederken rahat hissetmek, yumuşak besinler tüketmek ve bol su içmek önemlidir.
- Alkol, kahve, meyve suyu ve gazlı içeceklerden kaçının.
- Bir anda çok su içmeyin. Küçük yudumlar ile içtiğiniz sıvı miktarını kademeli olarak artırın.
- Yağlı ve baharatlı yiyeceklerden uzak durun.
- Midenize ağır gelmeyecek kraker, tost veya pirinç gibi basit yiyecekler tüketin.
- Çok fazla lif içeren ekmeklerden tüketmeyin.
- Kusma bittikten sonra tavuk suyu veya bitki çayları tüketebilirsiniz.
- Okul veya işe gitmeyin. Mümkün olduğunca dinlenin.
- Doktorunuza danışmadan probiyotik kullanmayın.
Mide gribi, mide üşütmesi, gastroenterite veya gıda zehirlenmesi olarak anılan bu hastalığın bulaşıcı olduğunu unutmayın. Eğer hijyen kurallarına dikkat eder ve kendinizi korumak için yapmanız gerekenleri iyi bilirseniz bu rahatsız edici hastalıktan korunabilirsiniz.
Sağlıkla kalın.
