Epilepsi, halk arasında sara olarak bilinen uzun süreli ve kronik seyreden bir sağlık sorunudur. Beyinde bulunan nöronlarda yaşanan ani ve kontrolsüz boşalmalar neticesinde epilepsi krizi denen durum yaşanır. Epilepsi nöbetinde hasta istem dışı kasılmalar yaşar ve hatta bilinç değişimleri meydana gelebilir.
Dünya üzerinde çok yaygın görülen bir hastalık olan epilepsiye ait tüm detayları yazımızda bulabilirsiniz.
Epilepsi Neden Olur?
Epilepsi hastalığının gelişmesinde pek çok faktör etkilidir. Hastalık hemen her yaşta görülebilir ve çoğunlukla çocukluk döneminde kendini göstermeye başlar. Epilepsinin nedenleri arasında şunları göstermek mümkündür:
- Henüz anne karnındayken geçirilen birtakım enfeksiyonlar
- Kafaya alınan darbe, kafa travması
- Genetik faktörlerden kaynaklanan epilepsi
- Metabolik hastalıklar
- Doğum sırasında bebeğin oksijensiz kalması
- Bazı tümörler
- Menenjit öyküsü
- Nörolojik sebepler
- Demans
- İnme ve bazı damar hastalıkları
- Aşırı alkol ya da uyuşturucu madde kullanımı
Epilepsi Belirtileri Nelerdir?
Epilepsi kendini belli eden ve hemen her yaşta görülebilen bir hastalıktır. Genellikle vücutta ani kasılmalarla kendini gösterir ve beraberinde tüm vücutta tepkimelere neden olur. Epilepsinin belirtilerinden birkaçı şunlardır:
- Vücutta meydana gelen ani kasılmalar
- Kol ve bacakların kontrol dışı hareketleri
- Kısa süreli bilinç kaybı
- Korku ve kaygı hali
- Dilin ısırılması ya da dişlerin birbirine kenetlenmesi
- Seslere ve konuşmalara yanıt verememe
- Gözlerin sabit bir noktada kitlenmesi ve oraya bakması
- Hızlı bir şekilde göz kırpmak
- Ağızdan köpük gelmesi
- Başı seri bir şekilde sallama
- Epilepsi nöbetleri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bazı vakalarda nöbet sırasında boş bir bakış olurken bazı hastalar kollarını istemsizce hareket ettirebilir.
Epilepsi Nöbeti Nedir?
Beyindeki elektriklenmeler neticesinde titreme, bilinç ve kontrol kaybı gelişebilir bu durum hastanın nöbet geçirmesine neden olur. Yalnızca bir kez geçirilen nöbet için hastaya epilepsi teşhisi konmayabilir.
Epilepsi nöbeti tekrarlayan ve kendiliğinden oluşan nöbetlerle seyreder ve bir kereye mahsus olmaz. Bu nedenle normal nöbet ile epilepsi nöbeti arasındaki fark önemlidir. Aradaki fark, doktorun yapacağı muayene ve tetkikler neticesinde netlik kazanacaktır ancak hastanın öyküsü burada önemli rol oynar.
Epilepsi Çeşitleri Nelerdir?
Epilepsi krizi olarak tanımlanan pek çok nöbet vardır. Epilepsi nöbetleri genel olarak 3 ana gruba ayrılır. Bunlar:
- Basit Parsiyel Nöbet: Hastanın bilincinin açık olduğu nöbet tipidir.
- Kompleks Parsiyel Nöbet: Yutkunma, çiğneme gibi hareketlerle başlar ve normal olmayan davranışlarla devam eder. Örneğin hasta sürekli bir şey arar gibi hareket edebilir ya da bilinçsizce dolaşabilir.
- Jeneralize Nöbet: Tüm beyne etki eden ve halk arasında sara krizi ya da sara nöbeti olarak bilinen çeşididir. Kişinin vücudu kaskatı kesilir ve ardından vücudunda şiddetli ve istemsiz hareketler görülür.
Epilepsi hastalarının davranışları, geçirdikleri nöbetin türüne ve hastalığın şiddetine bağlı olarak değişecektir.
Epilepsi Geçiren Hastaya Nasıl Yaklaşmalı
Epilepsi nöbetleri genellikle dışarıdan fark edilebilen nöbetlerdir dolayısı ile müdahale çok daha seri olur. Epilepsi nöbeti geçiren kişi istemsizce hareketler yapar ki bu da yaralanmasına neden olabilir. Bu yaralanmaları önlemek için hastayı yan yatırmak etkili olabilir. Bu sayede nöbet sırasında salya ya da istifra durumu olursa hastanın boğazına kaçması engellenmiş olur. Yastık ya da benzeri yumuşaklıkta bir malzeme ile hastanın başını kontrol altına almak gerekir ki kafası darbelerden korunsun.
Hastanın gözlüğü varsa çıkarılmasında fayda var, ani hareketler neticesinde gözleri zarar görebilir. Hastanın kıyafetlerinin özellikle yaka kısmının gevşetilmesi, rahat nefes almasını sağlayacaktır. Nöbet geçene kadar hastanın yanından ayrılmamak gerekir. Uzun süren nöbetlerde mutlaka ambulans çağrılmalı ve hasta derhal hastaneye ulaştırılmalıdır.
Epilepsi Öldürür mü?
Epilepsi hastası uzun yaşar mı ya da epilepsi korkulacak bir hastalık mı sorularının yanıtı ile devam edelim. Epilepsi yaşam kalitesini önemli ölçüde etkiler ancak doğru ve zamanında tedavi ile hastalığın seyri kontrol altına alınabilir.
Burada önemli olan düzenli hekim kontrolüdür. Bir kere epilepsi teşhisi konan hasta düzenli olarak hekim kontrolüne gitmeli ve tetkiklerini aksatmamalıdır. Yanı sıra düzenli ilaç kullanımı buradaki kilit noktadır. Epilepsi hastası ilaçlarını asla aksatmamalı ve doktorun önerdiği doz ve ölçülerde ilaçlarını kullanmalıdır.
Epilepsi Tedavisi Nasıldır?
Epilepsi hastalığı nasıl geçer sorusunun yanıtını verelim. Epilepsi tedavisi farklı yöntemlerle gerçekleşebilir. Doktor ilaç tedavisini uygun görebileceği gibi cerrahi müdahale yoluna da gidebilir. Epilepsi tedavisinde en önemli konu nöbetleri durdurmaktır bu nedenle ilaçların düzenli ve dikkatli kullanımı gereklidir. Epilepsi ilaçları hastanın nöbet tipine bağlı olarak değişir. Bazı hastalarda tedavi ömür boyu sürebilir.
Epilepsi genellikle ilaç tedavisi ile kontrol altında tutulur ancak bazı durumlarda cerrahi müdahaleler de söz konusu olabilir. Dirençli epilepsi olarak geçen türde doktor cerrahi müdahale önerebilir.
Önemli Not: Bu içerik yalnızca bilgi amaçlıdır; herhangi bir tavsiye ya da tedavi önermez. Olası sağlık sorunlarını önlemek ve yanlış tedavilerden kaçınmak için en doğru bilgiyi mutlaka doktorunuzdan alınız.
