Ürtiker, halk arasında kurdeşen olarak adlandırılan alerjik deri hastalığıdır. Bazen vücudun belirli bölümlerinde bazen de tüm vücuda yayılan kırmızı döküntüler olarak ortaya çıkabilir. Günlük hayatı olumsuz yönde etkileyen kurdeşen rahatsızlığının günümüzde uygulanan ve etkili olan birçok tedavi yöntemi bulunmaktadır. Kurdeşen ile ilgili bilmeniz gerekenleri sizler için araştırdık.
Ürtiker (Kurdeşen) Nedir?
Ürtiker; histamin salınımı ile ortaya çıkan deride kabarıklık, kızarıklık, döküntü ve kaşıntı ile karakterize bir cilt hastalığıdır. Ürtiker hastalığı Hipokrat zamanından itibaren bilinmekte olup, ısırgan otu 'urtica ureus' kelimesinden gelmektedir.
Ürtiker (Kurdeşen) Çeşitleri Nelerdir?
Ürtiker, hastalığın etkisini gösterdiği süreye bağlı olarak akut ve kronik ürtiker olarak ikiye ayrılır. Ürtikerin 6 haftadan fazla bir süre boyunca etkisini göstermesi durumunda kronik ürtiker olarak adlandırılır. Daha az süreli durumlarda ise akut ürtiker diye değerlendirilir.
Akut Ürtiker: Genellikle enfeksiyonlar, ağrı kesici ve antibiyotik ilaçlara bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Ortalama 3 haftalık zaman dilimi içerisinde iyileşme göstermektedir.
Kronik Ürtiker: Ürtikerin hangi sebebe bağlı olarak ortaya çıktığı tespit edilemeyen ve 6 haftadan daha uzun süren türüdür. Kronik ürtiker genellikle hayati risk taşıyan bir hastalık değildir. Ancak kronik ürtikerin altta yatan nedenleri araştırılmalıdır.
Ürtiker (Kurdeşen) Neden Olur?
Doktorlar, kronik ürtikerin veya akut ürtikerin neden geliştiğini belirleyemeyebilirler. Ciltte görülen ürtikerin veya kurdeşenin gelişmesinin nedenlerinden bir kısmı şunlardır:
- Böcek ısırıkları
- Ağrı kesiciler
- Alkol kullanımı
- Enfeksiyon
- Güneş ışığı
- Soğuk
- Yüksek ısı
- Egzersizler ve cilt üzerinde uzun süreli baskılar
Ürtiker (Kurdeşen) Belirtileri Nelerdir?
Kurdeşen hastalığının belirtileri çoğu kişide aynıdır. Ürtiker belirtileri;
- Cildin farklı bölgelerinde kaşıntı,
- Ciltte dökülme,
- Kızarıklık,
- Şişkinlik,
- Baş dönmesi,
- Nefes darlığı,
- Dudak, göz ve dil kısmında şişme görülmesidir.
Eğer baş dönmesi, nefes darlığı, dudak, göz ve dil kısmında şişme varsa ürtikerin solunum yollarında olduğu düşünülebilir. Bu durumda boğaz ve dil şişkinliği ile birlikte nefes almak zorlaşacağı için acil durum teşkil eder. Hayati tehlikenin önüne geçmek için en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Ürtiker (Kurdeşen) Hastalığının Tanısı Nasıl Konulur?
Kurdeşen hastalığının tanı ve teşhisi doktorlar tarafından fiziksel muayene ile anlaşılabilir. Doktor muayenesinde gerekli görülmesi durumunda çeşitli kan tahlilleri istenir. Kan ve alerjik testler ile kesin tanı konur.
Ürtiker (Kurdeşen) Tedavisi Nasıl Yapılır?
Ürtiker tedavisinde ilk olarak, olası tetikleyicilerin bulunması ve mümkün olduğunca uzaklaştırılması gerekir. Ürtiker bir besinden kaynaklanıyorsa hastanın bu besini tüketmesi yasaklanır. Ürtiker bir ilaç nedeniyle ortaya çıkmışsa, ilgili ilaç doktor tarafından kesilir ve uygun farklı bir ilaçla değiştirilir. Böcek sokması sonucu ortaya çıkan ürtikere yönelik ise spesifik immünoterapi tedavisi uygulanır.
Kronik ürtiker tedavisinde biyolojik tedaviler uygulanabilmektedir. Bu tedaviler genellikle aylık yapılan aşılar ve dermatoloji uzmanı tarafından reçete edilen ilaçlarla kontrol altına alınabilmektedir.
Hamilelerde Ürtiker (Kurdeşen) Tedavisi Nasıl Yapılır?
Gebelik döneminde görülen ürtiker, anne ve bebeğin sağlığı açısından tehlike arz etmez. Gebelik öncesi veya sırasında ürtiker şikayetleri olan kişilerde öncelikle altta yatan bir hastalık varsa o tedavi edilmelidir. Alerjik ürtikerde alerjen ile temas kesilebilirse tamamen düzelebilir. Ürtiker tanısı için yapılan tetkikler sonucunda, ürtikerin nedeni saptanmaması durumunda ilaç tedavisi gerekmektedir.
Aşırı kaşıntı durumu anneyi rahatsız edebileciğinden dolayı kaşıntıyı azaltabilmek için şu yollar izlenebilir:
Antihistaminik İlaçlar: Döküntüye histaminin yol açtığı durumlarda, antihistaminik ilaçlar kullanılarak vücuttaki histamin düzeyini kontrol altına alınır. Böylelikle döküntüler azalır ve annenin rahatlaması sağlar.
*Doktor antihistaminik ilaç reçete etmediği sürece ilaç kullanmanızı tavsiye etmiyoruz.
Kaşıntı Giderici Kremler: Gebeliğinizi takip eden doktor, döküntüye bağlı kaşıntıyı giderecek merhemler tavsiye edebilir. Kaşınma giderici kremler, cilde serinlik vererek kaşınma hissini büyük ölçüde giderir.
Soğuk Kompres: Soğuk kompres gebelikte kurdeşen ile savaşmanın en iyi yollarından ve en güvenli yöntemlerden birisidir. Döküntüde rahatlama ve serinlik hissi yaratarak, kaşıntıyı azaltır. Bu yönteme ek olarak soğuk suyla duş almak da kurdeşen döküntülerine karşı büyük ölçüde rahatlama sağlar.
Nemlendirici Kremler: Kurdeşen döküntüleri deride kurumaya sebep olacağından aşırı bir kaşıntıya yol açabilir. Nemlendirici kremler veya losyonlar cildin kurumasını önleyerek kaşıntının azalmasında etki olur.
Hamilelikte kaşıntı nedenlerini okumak için tıklayınız.
Bebeklerde Ürtiker (Kurdeşen) Tedavisi Nasıl Yapılır?
Ürtiker tedavisi bebeğin gösterdiği semptomlara bağlı olarak değişiklik gösterir. Bebeğin kaç aylık olduğu, sağlık durumu döküntülerin şiddeti tedavi yöntemini belirleyen unsurlardandır.
Ürtiker tedavisinde ilk yapılacak olan semptomlara yol açan etkenin tespit edilmesidir. Hastalığa sebep olan faktörler tespit edildikten sonra bebeğin bunlardan uzak tutulması tedavinin en önemli kısmıdır. Ürtiker besin tarafından ortaya çıkmışsa besinin tüketimemesi gerekir. Ürtiker ilaç kullanımının ardından ortaya çıkmışsa, uzman hekim tarafından bu ilaçlar ya tamamen kesilir ya da alternatif ilaç reçete edilerek değiştirilir. Böcek ısırması gibi nedenlerle ürtiker ortaya çıkmışsa, spesifik immünoterapi tedavisi önerilir.
Çocuklarda Ürtiker (Kurdeşen) Tedavisi Nasıl Yapılır?
Ürtiker tedavisinde ilk yapılması gereken semptomlara yol açan etkinin tespit edilmesidir. Akut ürtiker tedavisinde, herhangi bir neden tespit edilmişse onun ortadan kaldırılması gerekmektedir. Sebep besinlerden kaynaklanıyorsa besinin kesilmesi, bakteriyel bir enfeksiyondan kaynaklanıyorsa antibiyotik tedavisi uygulanmalıdır. Kurdeşenin ortadan kaldırılması için çeşitli ilaçlar kullanılmakta, ilk verilmesi gereken hap ve şuruplardır. Standart dozun yeterli gelmediği durumda 4 kata kadar arttırılabilir. Şiddetli ve alerji ilaçları ile yatışmayan durumlarda kısa süreli kortizon kullanılabilir.
Ürtiker (Kurdeşen) ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Ürtiker bir hastalık mıdır?
Ürtiker bir hastalık değil de bir belirti olarak kabul edilmektedir. Çünkü ürtiker bir hastalık durumunda kullanılan ilaçların yan etkisi olabileceği gibi bir besine karşı olan alerjiden de kaynaklanabilir.
Ürtiker için tedavi şartı var mıdır?
Hem evet hem de hayır diyebiliriz. Akut ürtikerde genellikle hasta 2 veya 3 haftada kendiliğinden iyileşir. Fakat nefes darlığı, dil şişmesi, şiddetli akut ve kronik ürtiker durumunda tedavi mutlaka gerekecektir.
Ürtikerin bitkisel tedavisi var mıdır?
Bazı bitkiler ve gıdalar, artan histamin seviyesini düşürdüğü bilinmektedir. Artan histamin seviyesini düşüren bitkiler ve gıdalar kurdeşene iyi gelmektedir. Kurdeşen tedavisi için evde uygulayabileceğiniz bitkisel tedaviler şu şekildedir:
- Maydanozun histamin salınımını azalttığı gözlemlenmiştir. İyileşme sürecini hızlandırmak için maydanoz yenebilir.
- Karbonat, yeni döküntülerin oluşmasını engelleyerek vücutta rahatlama hissi oluşturur. Bir çay kaşığı karbonat soğuk suyla karıştırılarak macun haline getirilir ve ardından döküntülerin üzerine sürülür. Vücuttan ılık suyla temizlenmelidir.
- Zencefilin de ürtiker tedavisinde etkili olduğu düşünülür. 4 litre suyun içerisine atılan 250 gr zencefil karıştırılır. Ardından bir kaba konulan bu karışım ya döküntülere sürülerek ya da kabın içine girilerek cilt ile teması sağlanır. Yapılan bu işlemin ardından ılık suyla temizlenmelidir.
- Düzenli olarak greyfurt yiyerek kurdeşene karşı önlem alabilirsiniz.
- Papatya çayının tüketilmesi kurdeşen ve kaşıntıya karşı iyi gelmektedir.
- Yüksek miktarda e vitamini içeren aloe vera, cildin kurumasını engelleyerek kaşıntıya iyi gelmektedir.
- Soğan: Döküntülerin üzerine soğan sürerek kaşıntıları azaltabilirsiniz.
- Zerdeçal düzenli tüketildiği kurdeşene yakalanma riskini düşürür.
- Elma sirkesi ve su ile hazırlanan karışımla banyo yapılması kurdeşene karşı oldukça etkilidir.
- Düzenli incir tüketilmesi cilt hastalıkları ve kurdeşene karşı etkili olduğu bilinmektedir.
- Ürtikerin yarattığı rahatsızlıklara karşı 1 kaşık süpürge tohumunun ezilmesinin ardından sabah akşam tüketilmesi tavsiye edilir.
*Yukarıdaki tavsiyeleri uygulamadan önce mutlaka doktorunuza danışın.
Ürtiker tekrar eder mi?
Ürtiker tekrar edebilir. Ürtikere sebep olan etkenler çoğunlukla belli değildir. Akut ürtikere bağlı sebeplerin belirlendiği durumlarda, bu sebeplerden kaçınarak korunmak mümkündür.
Ürtiker cinsel yolla bulaşır mı?
Ürtiker, enfekte olmuş bir kişiden diğerine bulaşabilen virüsler söz konusu olmadığı sürece bulaşıcı değildir.
Ürtiker hastaları banyo yapabilir mi?
Ürtiker hastaları normal bir şekilde banyo yapabilir. Banyo sırasında suyun ılık olduğundan emin olunması gerekmektedir. Alternatif olarak banyo suyuna yulaf ezmesi, elma sirkesi veya zencefil eklenerek kaşıntıyı hafifletmek mümkün olabilir. Banyodan sonra nemli cilde yumuşak nemlendirici krem veya losyon sürmek kaşıntıya karşı faydalı olacaktır.
Ürtiker (kurdeşen) anneden bebeğe geçer mi?
Ürtiker bulaşıcı bir hastalık olmadığından dolayı anneden bebeğe geçmez. Fakat ürtikerin viral bir enfeksiyon nedeniyle ortaya çıkmışsa, annenin bebeği ile yakın temas kurmamasında fayda vardır. Bu önlem bebeği kurdeşenden değil enfeksiyondan korumak için alınmalıdır.
Ürtiker tedavisinde kullanılan ilaçların yan etkisi ne kadardır?
Kronik ürtiker tedavisinde kullanılan ilaçların yan etkileri oldukça fazladır. Bu ilaçların yan etkileri şu şekilde olabilir;
- Baş ağrısı
- Karın ağrısı
- Öksürük
- Bunaltı
- İshal
- Karaciğer enzimlerinde yükselme
- Enjeksiyon yerinde ödem
Ürtiker (kurdeşen) için ne zaman doktora gidilmelidir?
Nefes darlığı, dil ve göz şişmesi durumunda acilen doktora gidilmelidir. 6 haftadan uzun süren kronik ürtiker durumunda da kesinlikle uzman doktora görünmeli ve tedavi olunmalıdır.
Ürtiker (kurdeşen) için doktora gitmeden önce yapılması gerekenler nelerdir?
Akut ürtiker belirtilerinin görülmesi ile beraber evde uygulanabilecek tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Ortalama 3 hafta sürecinde tedavi edilen ya da kendiliğinden ortadan kalkan akut ürtikerde soğuk kompres oldukça etkilidir.
Ürtiker (kurdeşen) tedavi fiyatları nedir?
Doktor muayenesi ve tahlil ücretleri tercih edeceğiniz hastaneye göre değişiklik göstereceğinden bu konuda net bir fiyat söylemek mümkün değildir. Ancak tamamlayıcı sağlık sigortası yaptırarak sağlık masraflarınızı güvence altına alabilirsiniz. Doktor muayenesi, laboratuvar ve görüntüleme işlemleri için sadece 15 TL SGK katılım payını ödeyerek özel hastaneden ayrılabilirsiniz.
Tamamlayıcı sağlık sigortası hakkında detaylı bilgi almak için teklif almayı unutmayın!
Sağlıkla kalın.
