Çocuğunuza düşkün bir annesiniz. Hedefiniz “dünyanın en iyi annesi” olmaktı. Dünyanın en iyi annesi olmak için doğum günlerinde ve tatillerde çocuğunuzun istediği her şeyi aldınız. Zamanla aileniz genişledi ve çocuklarınızın istekleri için ufak bir servet harcamaya başladınız. Eşiniz sizi bu konuda sert bir dille uyardı, “Onlara hediye vermeyi bırak! Doğum günleri değilse, onlara sıkı çalışmalarının sonucu olarak bir ödül ver yoksa büyüyünce karşılıksız her şeyi isteyecekler.” Eşinizin dediği gibi, hediyeler sürekli çocuklarınız tarafından beklenir oldu. Genelde çocuklarınıza doğum günlerinde ne istediklerini sorar ve onların isteklerine göre bir liste oluşturur duruma geldiniz. Fakat listeler oldukça uzun bir hale geldi. İşte bu noktada çocuklarda finansal sorumluluk eğitimi oldukça önemlidir.
Diyelim ki çocuğunuzun 5. doğum günü için hediye almadınız, bu sefer ona bir hediye çeki verdiniz. Çocuğunuzu oyuncakçıya götürdüğünüz de sizden istediği listedeki hiçbir şeyi almadığını gördünüz. Nedenini sorduğunuzda, “Anneciğim, eğer birini satın alsaydım, tüm paramı harcamış olurdum. Bu oyuncaklar indirimdeydi, böylece ben de bu paraya daha fazlasını aldım. Ayrıca, hala hediye kartımda para var!” dedi ve çok şaşırdınız değil mi? Para sizin paranızsa, dünyadaki her şeyi istiyorlar. Ama parayı ona verdiğinizde, direkt olarak her bir liranın değerini anlıyor ve nasıl bütçe yapacağını hesaplıyor duruma geliyorlar.
Çocuğunuz için Birikim Hesabı Açın.
Her bir çocuğunuz için birikim hesabı açın. Doğum günleri olmadığı sürece, onlara ne kadar para verirseniz verin, yarısı birikim hesaplarına gitmek zorunda olsun. Kalanını harçlık yapabilirler. Onlara acil bir durum olmadığı sürece birikimlerine dokunamamaları gerektiğini söyleyin. Bu sırada bir “acil durumun” nelerden oluştuğuna dair çocuklarınız tarafından komik mesajlar alacaksınız. Hayır, sürpriz yumurta veya Playstation bir acil durum değil. Ancak çocuğunuz okuldaki kitap fuarından bir kitap almak isteyince tabi ki cebinizden harcama yapabilirsiniz. Bu durumlarda çocuğunuza destek olun ve birikimine dokundurtmayın.
Denk Yatırımlar Yöntemini Kullanın.
Bütçe hesaplaması konusunda onlara yardımcı olabilmek için bu yöntemi kullanabilirsiniz. Pahalı bir şey satın alacaksa ve sizden para istiyorsa yarısını karşılayabileceğinizi söyleyin. Diğer yarısını kendi birikimlerinden karşılaması gerektiğini söyleyin. İzlediğiniz bu yol ileride istediği şeyleri alması için çalışması ya da para biriktirmesi gerektiğini çocuğunuza aşılayacaktır.
Derslerde Ekstra Başarı İsteyin.
Her çocuğun yeteneklerini geliştirirken destek alması gerekir. Ancak eğitimlerine katkıda bulunmak için sadece üniformalarını ya da okul eşyalarını almaları konusunda yardımcı olmakla kalmak istemeyebilirsiniz. Bunun iyi bir yatırım olmasını ve yatırımınızın da karşılığını almak istersiniz. O zaman bir şart koyun. Derslerde belli bir not ortalamasının altında başarı gösterirse harçlık alamayacağını söyleyin. Böylece hem verdiğiniz harçlıkların değerini anlayacak, hem de derslerde başarılı olmaya çalışacaklardır.
Çocuklara Yabancı Dil Öğretmenin Yolları başlıklı yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.
Gençlerin Market Alışverişi Yapmasına İzin Verin.
Çocukların hesap makinesi kullanmadan önce hesaplamaları eski yöntemlerle de öğrenmesinde fayda vardır.Kendinizi çocuğunuzun yerine koyun. Genç olduğunuz zamanlarda kardeşinizle birlikte ilk ehliyetinizi almak için heyecanlanmadınız mı? Ebeveynleriniz bir araba sürmenin hak değil, kazanılacak bir yetenek olduğunu öğretti değil mi?
Eğer ailenizin arabasını kullanmak istiyorsanız o haftanın ev alışverişini yapmanız gerekiyordur. Anneniz size almanız gereken ürünleri fiyatı ile birlikte bir liste şeklinde verdi. Genç yaşta iken bu sinir bozucu gelmiş olabilir, ancak bu size nasıl alışveriş yapacağınızı ve bütçeyi nasıl oluşturacağınızı da öğretecektir. Çocuklarınız için kurallar izlediğiniz yolda sizi başarıya götürecektir.
Çocuklarınız ile hafta sonunu planlayın.Kahvaltı, öğle yemeği ve akşam yemeği için lazım olan şeyleri beraber listeleyin. Sonra beraber alışverişe gidin. Onlara ilk gördükleri ürünü almamayı öğretin. Fiyatları ve haftalık indirimleri kontrol edin. Ancak bir ürünün fiyatı düşük diye direkt olarak almamaları gerektiğini de söyleyin. Markasız mayonez veya deterjan alır mısınız? Almazsınız.
Çocuk Gelişiminde Sporun Önemi başlıklı yazımız da ilginizi çekebilir.
Bütçe Taslağı Oluşturun.
Ergenlik başlayınca gençler dengesiz çağa adım atar. Bu “çocuğumu normalde seviyorum, ama şu an değil.” dediğiniz evredir. Çocuklarınız genç kız ve genç erkeklere dönüştüğünde onlara üniversite ve kariyer hazırlıkları konusunda da yardımcı olun. Ailelerinin son model telefonlara veya giysilere “hayır” demesinden şikayetçi olan gençlerden yorulmadınız mı? Yorulduysanız, ergenlik çağındaki çocuklarınızı bütçe taslağı ile tanıştırın. Onlara yıllık 100 bin liraya geçinen bir aile olduklarını düşünmelerini söyleyin. Ev taksitlerini, kiraları, araç masraflarını, araba masraflarını, sigortayı, doktor randevularını, market alışverişlerini, benzini, toplu taşımayı vesaireyi hesaplayarak taslağı tamamlamaları gerektiğini söyleyin. Faturalar ödendikten sonra onlara en son çıkan iPhone'u nasıl alacaklarını sorun. Bu onlara ihtiyaçları ve istekleri düzgün bir şekilde sıralamaları konusunda yardımcı olacaktır.
Yaz Mesleklerine Yönlendirin.
Bazı ebeveynler gençlerin çalışmasını istemiyor, evet. Ancak bir yaz mesleği “büyüyüp ayrı eve çıkmak için sabırsızlanıyorum. O zaman kimse bana ne yapmam gerektiğini söyleyemeyecek.” diye bağıran gençler için çok iyi çözümdür. Bir yaz mesleği ergenlik çağındaki çocuğunuza hayat yeteneklerini öğretir. Bir meslek özgürlük anlamına gelmez, bir patron ve genel müdürün size ne yapmanız gerektiğine dair bağırması anlamına gelir. Korkunç insanlar olabilirler. Bir yaz mesleği farklı kişiliklerle baş etmeyi öğretir - insan yönetimi, zaman yönetimi ve ağ oluşumu gibi. İlk maaş her zaman en keyifli olanıdır. “Ee tüm param bu mu? O kadar saat çalıştım.” Gerçek hayata, vergilere ve bir yetişkin olmaya hoş geldiniz. Eğer genç evladınız sizi liseyi bırakmakla tehdit ettiyse düşük maaşlı bir yaz mesleği ona iyi gelecektir. Bir yaz mesleği ona vergileme, bütçeleri dengeleme ve bir hesap açma gibi konularda da deneyim kazandıracaktır. Sevkler bu ekonomideki oyunun adıdır. İş referansları ve gereksinimleri için ilişkilerinizi inşa etmek üniversite girişlerinde de önemli olacaktır.
Sizler için son bir not; öğrenci kredisi üniversite mezunlarının canını fazlasıyla sıkmaktadır. Çocuklarınızı finansal yönetim konusunda erkenden bilgilendirin. Online olarak fatura ödediğinizde ve finansal planlamalar yaptığınızda masaya onları da oturtun. Onları vasiyetnameler, sigortalar ve miraslar hakkında bilgilendirin. Bilgi güçtür. Çocuğunuza finansal bağımsızlık hediyesini verin.
Sağlıkla kalın.
