Araştırmacıların yazdıklarına göre, “minnet duygusu gösteren kişilerin daha fazla yardımsever, cömert, tutkulu ve bağışlayıcı olduklarını, aynı zamanda da daha mutlu ve sağlıklı olduklarını gösteriyor.” Yani ebeveynlerin iyi çocuk yetiştirmek için ev işlerine sabitlenmemeleri, çocuklarından kardeşlerine yardım etmelerini istemeleri ve gün boyunca teşekkür etmeleri iyi bir şey. Ve “iyi” davranışı ödüllendirmeye gelecek olursak, araştırmacılar ebeveynlerin sadece çocuklarının “sık yapmadıkları nezaketleri” övmeleri gerektiğini söylüyorlar.
Neredeyse hepimiz küçük yaşlarında çocuklarımıza teşekkür etmeyi ve rica etmeyi öğretiyoruz. Fakat bu sihirli kelimeleri anlamlarını ve değerlerini öğrenmeden söylemelerini sağlamak, bunun için çocuğa 'Teşekkür ettin mi?' veya 'Lütfen der misin?' gibi hatırlatmalarda bulunmak tek başına yeterli değildir.
Çocuklarda Disiplin Nasıl Sağlanır? başlıklı yazımız da ilginizi çekebilir.
Çocuklara Minnettarlığı Öğretebilmenin 6 Yolu
İyi davranışın modelini siz oluşturun.
Çocuğunuz sizin davranışlarınızı taklit eder ve ders çıkarır. Bilinçli olarak veya farkında olmadan çocuğunuzun önünde minnet duyma ve kıymet bilmeniz onun üzerinde etkili olacaktır.
Size yardım eden insanlara karşı nasıl davranışınız, çocuklarınızın da onlara yardım eden insanlara karşı davranışını belirleyecektir.
Eşinize yaklaşımınız, çocuğunuzun da yaklaşımını etkileyecektir ve çocuklarınız da ileride eşleri ile bu şekilde iletişim kuracaktır.
Minneti bir alışkanlık haline getirin.
“Başkalarına değer verme kabiliyeti, sinire, utanca, kıskançlığa ve diğer duygulara yenilir,” diyor araştırmacılar. Çocuklarınıza o duyguları tanımada ve uygulamalarında yardımcı olmak, uyuşmazlık çözümünde onlara rehberlik etmek, onları değer veren bir birey olma yolunda tutacaktır.
Çocuklarınıza siz ve eşinizin birbirleri arasında en çok kullandığı cümleleri sorduğunuzda cevapların “Seni çok seviyorum,” ve “Senin fikrin nedir?” gibi cümleler olmasını sağlayın.
En küçüğünüzün bile “lütfen” veya “teşekkür ederim” kelimelerinin önemini öğrenmesini sağlayın. Çok basit ama bir o kadar değerli kelimelerdir ve bize yardımcı olan insanlara karşı duygularımızı ifade etmemizi sağlar.
Almak yerine kazanmayı öğretin.
Çocuklarınıza değer bilmeyi öğretiyor musunuz? Yoksa siz de her gördüğümüzü alan, dolabında giymediği bir sürü giysisi, takmadığı takısı, okumadığı kitabı olan doyumsuz bir model misiniz?
Ya da her istediklerine ulaşabildikleri sihirli bir dünya mı yaratıyoruz onlara?
Hak edilmeden elde edilenler çok çabuk değersizleşir. Çocuklarınızın istediklere şeye ulaşması için hedefler koymalısınız.
Minnet bekleyin.
'Anne! Patates kızartması!'
'Peki, oğlum'
'Ben dolma yemem'
'Dışarıdan ısmarlayalım mı kızım?'
Yemek sofrasından başlayarak, aman doysunlar, aman mutlu olsunlar diye her istediklerini vermeye mi çalışıyorsunuz?
Anneler merhametli oldukları ve çocuklarının da stresli, yorgun ya da aç olduklarını düşündükleri için bazen minnetsiz davranışı görmezden gelebiliyor.
Elbette çocuklarınızın bir ebeveyn olarak yaptığınız her küçük şeye karşı minnettar olmasını beklememelisiniz. Fakat gereken durumlar da çocuklarınızın size teşekkür etmesini ve onlar için yaptığınız şeylere karşı minnet duymalarını beklemeniz, değer eğitimi verirken göz önünde bulundurmanız gerekir.
Yardımseverliği öğretin.
Çocuklar küçük yaşlarda özellikle 3 yaşına kadar oldukça benmerkezci ve kendilerine yönelik bir tutum içinde olurlar. Dünyanın merkezi adeta kendileridir. Empatiyi sevmezler, eşyalarını paylaşmak istemezler, hep kendilerinin dediğinin olmasını isterler. Bu durum genelde tüm çocuklarda aynıdır. Dolayısıyla çocuklar için olağan bir tutumdur. Fakat çocuk böyle diye tüm yaşamı boyunca böyle olması gerekmeyecektir. Bu durum sadece onun gelişim dönemlerinin özelliklerinden kaynaklanmaktadır. Bu belirtilen durum çocuğun yardımseverlik konusundaki özeliklerinde ve tutumunda da görülür.
Dolayısıyla önemli olan çocuğu küçük yaşlardan itibaren toplum tarafından kabul edilen bazı genel geçer konular konusunda eğitmektedir. Bunlardan birisi de ona yardımseverliği öğretmektir.
Öncelikle çocuğunuzun yardımsever bir çocuk olarak yetişmesinin ön şartı onun başkalarına karşı empati duymasını ve empati duyarak yaklaşmasını sağlamaktır. Bunun için ön şart, sizin anne ve baba olarak böyle bir tutum içinde olmanızdır. Çünkü çocuk için rol model olan kişiler sizlersiniz. Araştırmalar empati kurulan ailelerde yetişen çocukların başka insanlara karşı daha empati dolu olduğunu kanıtlamıştır. Aynı zamanda hoşgörü de yardımsever bir insan olmanın en temel öğelerinden biridir. Çocuğu hoşgörü ortamında yetiştirmek oldukça önemlidir.
Çocuklarınızla vakit geçirin.
Çocuklarınıza biraz vakit ayırın, onlara kendileri ile ilgili, dünyaya nasıl baktıklarıyla ilgili ucu açık sorular sorun ve aktif olarak verdikleri cevapları dinleyin. Sadece çocuğunuzu sıra dışı yapan tüm o şeyleri öğrenmekle kalmayacak, aynı zamanda onlara başka bir insana nasıl değer vermeleri ve onu nasıl önemsemeleri gerektiğini de öğretmiş olacaksınız.
Çocuklarınıza bu inceliğin önemini ve değerini anlatın.
Kıymet bilen, saygılı, ahlaklı bir çocuk yetiştirmek her zaman zor bir iş olmuştur. Ama bu hepimizin yapabileceği bir şey. Ve bundan başka hiç bir şey daha ümit verici ve daha önemli olamaz.
Sağlıkla kalın.
